Kinderen weten niet dat ze worden mishandeld
Ze leggen geen link naar hun lichamelijke klachten of gevoelens. Maar ook volwassenen en zelfs hulpverleners doen dat niet. De signalen van kindermishandeling als gevolg van intieme terreur worden vaak gemist.
Wat er wel gebeurt bij deze kinderen? Ze ontwikkelen een overlevingsmodus. Die hebben ze nodig om zich staande te houden. En wat wij daarvan zien is bepaald gedrag.
Probleemgedrag van het kind
Maar al te vaak wordt dit gedrag als probleemgedrag gezien, bijvoorbeeld door school die dit gedrag signaleert. Leerkrachten vinden kinderen te druk of juist afwezig. Te dromerig of te dominant. Ze vertonen veel te volwassen gedrag of juist te kinderlijk gedrag ten opzichte van hun leeftijd.
In dit laatste schuilt een duidelijke copingstrategie. Kinderen die uit zelfbehoud zichzelf groter of kleiner maken in hun omgeving. Alles om voor hun eigen doen zo normaal mogelijk door situaties en de dag heen te komen.
Misvatting
Ook als mishandelde ouder ben je onwetend. Als jij uit een relatie met partnergeweld komt dan denk je: gelukkig worden de kinderen niet geslagen. Je hebt totaal geen bewustzijn dat kinderen die opgroeien met (ex-)partnergeweld ook altijd slachtoffer zijn.
Een begrijpelijke maar pijnlijke misvatting. Als ouder zit je zelf ook nog steeds in de overlevingsmodus. Ook na de scheiding. En het gedrag van je kinderen waar je zelf soms ook mee stoeit neem je voor lief, je voelt je al schuldig genoeg.
Als ik toen had geweten wat ik nu inmiddels allemaal weet … Met terugwerkende kracht kijk ik heel anders naar de klachten van mijn kinderen destijds.
Psychosomatische klachten
Een misdiagnose is zo gesteld.
Buikpijn, hoofdpijn en sombere buien? Was er sprake van depressiviteit?
Onrustig gedrag, concentratiestoornissen, angst- en paniekaanvallen? Waren het tics?
Goh, wat heb ik me eenzaam gevoeld toen mijn kinderen op de lagere school zaten en er oplopende signalen waren. Onderzoeken volgden. Een beetje aarzelend, want ik wilde mijn ex niet zwart maken, vetelde ik over ‘een verleden met huiselijk geweld’. Zelfs de psycholoog-onderzoeker waar ik mee sprak deed hier niets mee. Ze vroeg niet door en pikte daarmee ook geen signalen op.
Terwijl iets in mij wel dacht: zie je, dit komt van al die ellende, was ik op dat moment totaal niet vaardig genoeg daar op door te pakken. Want hé, ook dan denk je: ik moet dit zelf oplossen.
Je ex-partner zegt alleen maar: bij mij hebben de kinderen dat helemaal niet. Hier is niets aan de hand. Wel typisch dat ze bij jou altijd ziek zijn.
En dan sta je wéér op achterstand.
Kinderen passen zich aan uit overleving
Kinderen doen alles om de onveilige ouder te behagen en vooral niets te doen wat uit de toon valt. Onder druk laten ze ogenschijnlijk ‘normaal’ gedrag zien. Dat maakt ook dat de onveilige ouder in de eigen werkelijkheid gelooft.
Het komt vaak voor dat deze ouder de hulpverlening aan de kinderen frustreert.
En nog erger: de GGZ ziet het probleem niet. Want wat de ene ouder zegt is totaal anders dan de andere ouder. Dus lijkt het wel mee te vallen. In plaats daarvan zou een alarmbel af moeten gaan. Wat speelt hier?!
Symptoombestrijding
Hulpverlening wordt vervolgens symptoombestrijding. Bijvoorbeeld therapie om te leren omgaan met je angsten. Het waarom van de angststoornis blijft buiten beschouwing.
Of behandelingen bij een kinderpsycholoog of kinderpsychiater komen niet verder dan het kind willen leren hoe om te gaan met de situatie van gescheiden ouders.
Weet je dat de symptomen van trauma veel lijken op de symptomen van ADHD of ASS?
Misdiagnoses
Misdiagnoses bij kinderen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld zijn aan de orde van de dag. Het ergste van alles, iedere hulppartij onderzoekt zijn eigen gelijk. En zo ben je maanden verder en krijgt het kind ondertussen nog geen hulp. Dit hoor ik heel vaak terug.
Lees dit artikel eens van Augeo Foundation, een interview met met orthopedagoog Nanda Maria De Bruin: ‘Kinderen uit onveilige gezinnen krijgen vaak onterecht een label opgeplakt‘.
Reageren? Klik hier.